Kritisch denken ingebouwd in AI

oktober 3, 2025

Ethiek en Verantwoordelijkheid | Onderwijsbeleid en Regelgeving | Technologie | Toekomst van Onderwijs

Kritisch denken ingebouwd in AI: zo helpt Schoolgen docenten en studenten verantwoord AI te gebruiken

AI biedt het onderwijs ongekende kansen: sneller lesmateriaal ontwikkelen, persoonlijke begeleiding, of eenvoudig complexe teksten samenvatten. Maar met deze kansen komt ook een uitdaging: hoe zorgen we dat leerlingen en docenten AI niet klakkeloos overnemen, maar kritisch blijven nadenken?

Kritisch denken is één van de belangrijkste vaardigheden in de 21e eeuw – zeker als het gaat om het verantwoord inzetten van AI. Toch blijkt in de praktijk dat dit vaak lastig is. Wie een AI-tool gebruikt, krijgt snel een vloeiende tekst of antwoord voorgeschoteld. Het voelt overtuigend en compleet. Maar klopt het wel? Welke bronnen zijn gebruikt? En waar zitten mogelijke vooroordelen of hiaten?

Bij Schoolgen geloven we dat kritisch denken niet alleen een vaardigheid is die je naast AI moet trainen – het kan ook in de AI-tool zelf ingebouwd worden.

Kritisch denken als ingebouwde functie

Stel je voor dat je werkt met een AI-platform waarin kritisch denken niet afhankelijk is van de gebruiker, maar standaard deel uitmaakt van de ervaring. Bij Schoolgen bouwen we precies dat: een platform waar de gebruiker automatisch wordt gestimuleerd om bronnen te checken, informatie te vergelijken en te reflecteren.

Dit doen we met gebruiksvriendelijke hulpmiddelen, zoals checklists en visuele signalen. Denk bijvoorbeeld aan een stoplichtsysteem:

🔴 Rood – je hebt nog geen bronnen geraadpleegd naast de AI-output.
🟠 Oranje – je hebt 1-2 bronnen geopend, maar nog niet genoeg om een compleet beeld te vormen.
🟢 Groen – je hebt meerdere bronnen bekeken en je werk is onderbouwd met betrouwbare referenties.

Zo krijgt de gebruiker op een intuïtieve manier feedback: niet als straf of controle, maar als een vriendelijke reminder om de AI-output niet blind te vertrouwen.

Waarom dit belangrijk is

Het idee klinkt eenvoudig, maar de impact is groot. Een dergelijke aanpak heeft drie voordelen:

1. Het verlaagt de drempel voor kritisch denken

Veel gebruikers weten wel dat ze bronnen moeten checken, maar vergeten het in de praktijk. Door dit proces in de tool zelf te integreren, wordt kritisch denken een natuurlijk onderdeel van het werkproces.

2. Het maakt verantwoord AI-gebruik tastbaar

In plaats van vage richtlijnen (“check altijd meerdere bronnen”), krijgt de gebruiker concreet en visueel inzicht in hoe kritisch ze met de AI omgaan.

3. Het versterkt digitale geletterdheid

Door deze feedback herhalen gebruikers automatisch het proces van reflectie en verificatie. Zo wordt kritisch denken niet alleen een eenmalige actie, maar een gewoonte.

Van hulpmiddel naar gewoonte

Door kritisch denken zo in te bouwen, willen we met Schoolgen een stap verder gaan dan alleen AI aanbieden. Het gaat niet alleen om tijdwinst, maar ook om kwaliteitswinst.

Docenten, studenten en scholen die Schoolgen gebruiken, krijgen niet zomaar een AI-assistent, maar een leeromgeving waar kritisch denken en verantwoord gebruik ingebouwd zijn in elke stap.

Ons doel: een generatie leerlingen en docenten die niet afhankelijk wordt van AI, maar AI gebruikt als partner in denken – altijd met een kritisch oog.

De toekomst van AI in het onderwijs

AI zal in de komende jaren een steeds grotere rol spelen in het onderwijs. Maar de echte waarde komt pas naar voren als het niet alleen om technologie gaat, maar ook om pedagogiek en ethiek.

Bij Schoolgen geloven we dat verantwoord AI-gebruik begint bij kritisch denken. En daarom bouwen we het direct in.

Met stoplichtkleuren, checklists en intuïtieve feedback willen we ervoor zorgen dat elke gebruiker – docent of student – niet alleen slimmer werkt, maar ook wijzer leert denken.

Ervaar het zelf met Schoolgen!

Wil jij als docent of school ontdekken hoe kritisch denken ingebouwd in AI eruitziet? Dat kan!
👉 Maak vandaag nog een gratis account aan bij Schoolgen en probeer het zelf.

Daarnaast bieden wij workshops en pilottrajecten waarin we docenten en scholen begeleiden bij: