AI en inclusiviteit: ondersteuning voor leerlingen met speciale behoeften

Kunstmatige intelligentie (AI) transformeert het onderwijslandschap en biedt unieke kansen om inclusiviteit te bevorderen, vooral voor leerlingen met speciale behoeften. In dit artikel verkennen we hoe AI bijdraagt aan een meer inclusief onderwijs, met concrete voorbeelden, tools en praktische handvatten voor docenten.

Wat is inclusief onderwijs?

Inclusief onderwijs streeft ernaar dat alle leerlingen, ongeacht hun fysieke, cognitieve of sociale beperkingen, volwaardig kunnen deelnemen aan het onderwijs. AI kan hierbij een sleutelrol spelen door onderwijs te personaliseren en barrières te verminderen.

Voorbeelden van AI-toepassingen voor inclusiviteit

1. Virtuele onderwijsassistent voor visueel beperkte leerlingen (IVIPOA)

De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) ontwikkelt samen met Stichting Bartiméus en iXperium een AI-gedreven virtuele assistent die docenten helpt bij het vinden en creëren van geschikt lesmateriaal voor leerlingen met een visuele beperking. Deze assistent biedt gepersonaliseerde adviezen en ondersteunt bij het afstemmen van onderwijsactiviteiten op individuele behoeften.

2. AI-tools voor visuele ondersteuning

Organisaties zoals Bartiméus onderzoeken AI-tools zoals ‘Be My Eyes’, die visuele informatie toegankelijk maken voor blinde en slechtziende leerlingen. Deze tools gebruiken AI om afbeeldingen te beschrijven en complexe grafieken te interpreteren, waardoor leerlingen zelfstandig informatie kunnen verkrijgen.

3. AI in het speciaal onderwijs

Praktijkcollege Het Metrum past AI toe om leerlingen in het speciaal onderwijs te ondersteunen. Voorbeelden zijn AI-gestuurde brillen die visuele informatie omzetten in spraak en apps die gebarentaal in realtime vertalen naar gesproken taal, waardoor communicatiebarrières worden verminderd.

Praktische tips voor docenten

• Gebruik AI om lesmateriaal aan te passen: Met tools zoals ChatGPT kunnen docenten complexe teksten herschrijven naar eenvoudigere versies, passend bij het niveau van de leerling.

• Integreer AI in de lespraktijk: Gebruik AI voor het genereren van oefenmateriaal, het geven van directe feedback en het monitoren van voortgang.

• Wees bewust van ethische aspecten: Houd rekening met privacy, bias en de toegankelijkheid van AI-tools voor alle leerlingen.

Conclusie

AI biedt krachtige mogelijkheden om het onderwijs inclusiever te maken. Door bewust en doordacht gebruik van AI-tools kunnen docenten beter inspelen op de diverse behoeften van hun leerlingen en bijdragen aan een gelijkwaardigere leeromgeving.